Kendinizi kötü hissettiğinizde ya da bir ağrınız olduğunda hemen ilaçlara başvuruyor, bazen de eş-dost önerisiyle ilaç alıyorsanız yanlış yapıyorsunuz. Zira keyfi ilaç kullanmanın birçok olumsuz sonucu olduğuna dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, “İlaçlar, alınan diğer ilaçlarla ve tüketilen besinlerle etkileşir. Bunun sonucunda etkileri çoğalıp, azalabilir. Bir şeyin zehir olup olmadığını dozu belirler. Doz fazlalığı ilaçları bile zehirli hale getirebilir. Bu yüzden gerektiği zaman, gerektiği dozlarda ve gerektiği sürelerde kullanılmaları gerekir” dedi ve uyarılarına şöyle devam etti:
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
“İlaçlar, mide ve bağırsaklarda emilir; bağırsaklar ve karaciğerde bulunan detoksifikasyon enzimleri ile parçalanarak vücuttan atılır. Bazı ilaçlar aç karnına, bazıları tok karnına kullanılmalıdır. Antibiyotiklerden sonu ‘misin’ ekiyle biten makrolid grubu antibiyotikler aç karnına alınmalıdır. Bazı antibiyotikler, aspirin ve diğer kan sulandırıcı ilaçlar, romatizmal ilaçlar ve ağrı kesiciler mideyi tahriş ederek kanama ve ülsere yol açabildikleri için tok karnına alınmalıdır. Süt ve süt ürünleri genel olarak ilaçların ve antibiyotiklerin emilimini engeller. Alkol, çay ve kahvede bulunan kafein de ilaçları işe yaramaz hale getirir. İlaçlar genel olarak bol su ile dik-oturur pozisyonda alınmalı ve en az bir saat yatılmamalıdır. Tetrasiklin grubu bazı antibiyotikler ve diğer ilaçlar bu kurallara uyulmaz ise yemek borusunda sıkışarak, ülser ve kanamalara sebep olurlar. Bazı ilaçlar mide asidi ile çok hızlı parçalandığı için üzerleri şeker (draje), kapsül, film tabletlerle kaplanır. Bu ilaçların çiğnenmeden ve bol su ile alınmaları gerekir. Pastiller çiğnenerek, efervesan ilaçlar suda çözülerek alınmalıdır. İlacın üzerinde çentik varsa asla bölünmemelidir. Üretim tarihlerine de çok dikkat edilmelidir.
ÖLÜME YOL AÇABİLİR
Yanlış ilaç kullanımı ve ilaç yan etkileri ABD’de tüm hastane ölümleri arasında ölüm sebebi olarak 4’üncü sırada yer alır. İlaç kişiye ve hastalığa göredir; özel bir dozu ve kullanım süresi vardır. Gebelik ve emzirme durumlarında genel olarak hiçbir ilaç kullanılmamalıdır. İlaçların aç veya tok alınması, başka ilaçlarla birlikte alınması ve tedavi süresince beslenme şekli çok önemlidir.
NASIL SAKLANMALI?
İlaçların prospektüslerinde nasıl saklanacakları konusunda bilgiler bulunur. Bazı ilaçlar güneş ışığı, nem ve ısıdan uzak yerlerde saklanmalıdır. Bazı ilaçlar ise örneğin göz damlaları, bazı antibiyotikler, insülin gibi ilaçlar ise buzdolabında saklanmalı asla buzluğa konulmamalıdır.
SIK KULLANDIKLARINIZA AMAN DİKKAT
Tansiyon ilaçlarının etkileri genel olarak 24 saat kadar devam ettiği için sabah alınmaları tavsiye edilir. Bazı tansiyon ilaçlarının etkisi ise 16-18 saat sürdüğü için tekrar alınmaları veya başka bir tansiyon ilacının alınması uygun olur. Bu ilaçların çoğu vücutta potasyumu yükselttiği için bu ilaçlarla birlikte potasyumdan zengin muz, incir, kayısı, hurma, kavun, ıspanak gibi besinler az miktarda alınmalıdır. Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaç kullananlar, içinde çok miktarda K vitamini bulunan yeşilliklerden zengin besinler almamalıdır. İçinde çok miktarda tiramin olan eski peynir, bira, şarap gibi yiyecek ve içecekler de bazı depresyon ilaçları ile birlikte alınırsa tansiyon artabilir, buna özellikle dikkat edilmelidir.
